Zappend langs de Duitse zenders gisteravond bleef ik hangen bij een reportage van “FAKT” over de links-radicale beweging in Duitsland. Ik ken die club van dichtbij en van binnen maar ook wel van heel lang geleden. Ik weet ook dat er in Duitsland van oudsher een jaarlijkse veldslag werd gehouden tussen de “skins” en de “punks”, waarbij de in voorgaande maanden opgelopen politieke en ideologische frustraties met honkbalknuppels aan de tegenstanders werden medegedeeld. Het was een onfrisse aangelegenheid, vol met heftig geweld, maar dat is oorlog altijd. Want oorlog was hun treffen natuurlijk wel, volgens de gepolariseerde radicale activisten.
Nu, ruim 30 jaar later, steekt volgens de sprekers in de rubriek “FAKT” het geweld de kop weer op en wel in een heftigere versie dan vroeger. Het is een voorstelbare beweging in deze onrustige tijd, waarin hoog oplopende islamistische regressie, de vrijwel niet in te dammen vluchtelingenstromen, de verfijnde elektronische surveillance van burgers, de ont-democratisering van de politieke arena en de toenemende economische klassensegregatie – om maar een paar willekeurige factoren te noemen – de boventoon voeren. Gek is het allemaal niet dat er actiegroepen opstaan die buitenparlementair gaan opereren.
Bijzonder was de melding van FAKT wat dat betreft dus ook niet. Maar er was wel iets anders dat mijn aandacht trok. Ik citeer:
Der Extremismus-Experte Bernd Wagner, der das Aussteigerprogramm “Exit Deutschland” betreut, sieht Parallelen zwischen rechtsextremen und linksextremen Gewalttätern. “Das ist das Gleiche, wie auch bei Neonazis passiert”, sagte er FAKT. “Dass der einzelne Mensch in seinem Eigenwert, in seiner Freiheit und Würde ausgeblendet wird, er nur noch als politischer Feind angesehen wird.”
Ik hoorde deze man dat zeggen en ineens schoot me te binnen dat hij met deze uitspraak slechts voor de helft gelijk heeft óf dat hij zijn zin niet helemaal afmaakte. Er zit namelijk nog een kant aan deze zaak. De links-radicalen waarover het hier gaat zien namelijk ook de individuen uit hun eigen gelederen als gedepersonaliseerde entiteiten, die voor elkaar geen mensen meer zijn, maar politieke medestrijders. Op zich klinkt dat onschuldig, maar dat is het niet. Het werkt hetzelfde als in het leger of bij de fascisten onder elkaar. Als je een kameraad-individu als ondergeschikt aan een politieke tactiek kunt wegzetten – in dit geval ondergeschikt aan “de naamloze activist waarmee de strijd op straat gedeeld wordt” – dan is ook bij de linkse strijders het einde zoek en zijn ze wat dat aangaat welhaast geen haar beter dan hun neo-fascistische “vijanden”. Ik had altijd begrepen dat individuele vrijheid bij autonomen cruciaal is*, maar die wordt hier uit opportuniteit subiet over boord gezet.
Ik probeer me voor de geest te halen hoe dat vroeger was en ik kan me inderdaad wel herinneren dat er radicaal linkse mensen waren die zich niet aan hun bonzen-nijgingen konden onttrekken. Wij waren nog in staat om die suffels de tent uit te werken. De vraag is of de autonomen dat in het Duitsland van vandaag ook nog kunnen. De tekenen wijzen op het tegendeel en ik vind dat op de een of andere manier toch verontrustend.
Een laatste opmerking: FAKT liet een e‑mailtje zien van een oproep aan linkse activisten om tijdens een actie zoveel mogelijk schade aan te brengen aan specifiek aangewezen publieke objecten: o.a. het raadhuis en het politiebureau. Persoonlijk vind ik dat te zwakzinnig om waar te zijn en politiek niet te rechtvaardigen. Een daad van sabotage moet een direct strategisch of tactisch doel dienen, zoals bijvoorbeeld het ontzetten van mensen, het verkrijgen van informatie of het verhinderen van een andere actie. Als een wezenloze iets slopen voor de publiciteit, dat kan iedereen.
Voor de liefhebber: FAKT (Duits)
*) Vandaar dat autonomen zich niet goed in slagorde kunnen bewegen; het vee-principe, dat de neo-nazis kenmerkt, ontbreekt. Dat is mooi, want dan houden ze zich tenminste bij hun leest en dat is de niet-massale actie.
