Vandaag zie ik een pointer in de pers die me buitengewoon verbaast. Nu.nl meldt dat “Nederlanders meer woorden kennen dan Vlamingen”. Dit zou blijken uit een online onderzoek van de Universiteit van Gent.
Het is dat de Universiteit van Gent dit heeft uitgevogeld, anders zou ik het bericht direct en ongezien naar het rijk der fabeltjes hebben verwezen. Het zou dan bij mij namelijk zijn geland als kinnesinne die eventjes rechtgezet moet worden. Zo in de trant van “eindelijk gerechtigheid na het jaar in jaar uit verliezen van ons Nationale Dictee van die Belgen”. Ik zie de pretoogjes van de verantwoordelijke professor al helemaal voor me.
Niet dus. De Belgen hebben dit contra-intuïtieve feit zelf boven water gehaald. En het zit ongeveer als volgt in elkaar: op een populatie van 400.000 Belgen en 600.000 Nederlanders werd een significant verschil in woordbegrip waargenomen. De Nederlanders – het verschil manifesteert zich vooral na het 40ste levensjaar – halen uit een lijst met echte en nep-woorden zo’n 74% van de woorden met een echte betekenis. De Belgen komen daar tot 71,6%. Ofwel, Nederlanders vanaf de leeftijd van 40 jaar hebben een grotere actieve woordenschat dan Belgen vanaf diezelfde leeftijd. Evenwel: hoe ouder de proefpersoon, hoe meer woorden deze kent. Dat geldt voor zowel Nederlanders als voor Belgen, dus het leeftijdsegment is belangrijk.
Nu zit ik met een cognitieve inconsistentie. Ik zie op tv de Belgen steevast winnen bij alle taal-quizzen en ook als ik een degelijke vertaling van een Engels woord naar het Nederlands wil hebben, dan kijk ik in de regel hoe de Belgen dat oplossen. Zij zijn namelijk meesters in het bouwen van echt Nederlands om de nieuwbakken exo-componenten van onze realiteit te beschrijven. Een helikopter is in België daarom een hefschroefvliegtuig. Mooier kan het toch niet? Beter ook niet. En uit betrouwbare bronnen weet ik ook nog eens dat het opleidingsniveau van Belgen – over de gehele linie van lagere school tot en met universiteit – hoger is dan dat bij ons. Sterker nog, ik heb dat altijd als reden gezien waarom Nederlanders zo veel Belgenmoppen kennen. Het is gewoon afgunst van het zuiverste water!
Ik heb geen zin om mijn beeld bij te stellen. Belgen blijven voor mij de betere gebruikers van het Nederlands. Daarenboven is hun levenskwaliteit volgens mij nog een stuk hoger ook. Dat geldt in elk geval voor het eten. En verder:Â Nederlanders herkennen meer woorden maar van de mensen die veel woorden kennen, spellen de Belgen beter. Dat zou kunnen verklaren waarom ze het dictee altijd winnen…
