De “Journal of Defence Management” meldt dat Kolonel Gene Lee – die al sinds de tachtiger jaren luchtgevechten voert tegen kunstmatige tegenstanders maar daarnaast vooral duizenden gevechtspiloten trainde – in een vluchtsimulator” meerdere malen werd neergeschoten door ALPHA. Lee wist daarbij zelf geen enkel raak schot te plaatsen.
Wat is er bijzonder aan dit verhaal? ALPHA is geen collega gevechtspiloot van Lee en het zou in een Top Gun film volstrekt waardeloos zijn. Wat ALPHA wel is: een stuk software dat bij de sterke Kunstmatige Intelligentie (KI) gerekend kan worden. Om het verhaal nog gekker te maken: ALPHA draait niet op hardware die een godsvermogen kost maar het loopt op een simpel Raspberry Linux computertje van 30 €uro. Dat is zo’n ding dat je tegenwoordig bij de waspoeder krijgt om mee te experimenteren. De gemiddelde nerd heeft er zo’n drie in huis.
Ik maak deze aantekening vooral om mijn notitieboekje enigszins up-to-date te houden en omdat ik al zo veel aantekeningen over de nieuwe prestaties van kunstmatige intelligentie heb gemaakt. Deze gaat echter niet over schaken, Go, humor of het vervaardigen van kunst. Dit gaat over iets waarvan elke Fighter-Jock met The Right Stuff dacht dat het nooit zou gebeuren, namelijk dat een hoogst ervaren Aas-piloot-FlyBoy van het niveau Chuck Yeager constant uit de lucht geschoten zou worden door een machientje van een paar rotcenten. De gevechtspiloot is binnenkort verouderd en overbodig, dat is het directe gevolg van deze stap voorwaarts. Als je de publicatie over ALPHA leest dan weet je achteraf één ding zeker: luchtgevechten worden in de nabije toekomst door KI-straaljagerdrones uitgevoerd. Daar hoeft straks geen mens meer aan te pas te komen.
Oorlog zal nooit verdwijnen. Als we ooit het agressie-gen bij de mens weten uit te schakelen, dan zijn we gelijk van liflafjes zoals gemeenschappen en cultuur, kunst, creativiteit, progressie, ambitie, liefde en lijfsbehoud af. (Om er maar een paar te noemen…) Paradoxaal genoeg (over)leven we juist met oorlogen en conflicten vanwege onze ingebakken drang tot vooruitgang en creatie, ofwel, de menselijke ambitie. Elke poging om ons menselijker te maken door groeps-agressie uit te bannen zou ons dus onmenselijker maken; in ieder geval veel saaier. Daarmee zouden we dan gelijk ons bestaansrecht als Homo Sapiens verliezen, want de spunk is er dan wel uit. Het ligt gelukkig niet voor de hand dat het ooit zo ver zal komen, tenzij er een keer een genetisch experiment van een of andere misleide wetenschapper mislukt en we per ongeluk toch een wereldwijde generatie van dociele slappelingen kweken. Ikzelf acht die kans miniem.
Hoe ver het met zekerheid wel komt is dat conflicten in toenemende mate tussen machines onderling zullen worden uitgevochten. Naast het prangende vraagstuk over autonome gevechtsrobots en hun consequenties voor de veiligheid van niet-combattanten (burgers), is het toch goed om te zien dat mensen steeds vaker letterlijk buiten het schootsveld zullen blijven. Dat maakt oorlog minder ingrijpend en destructief voor hele opgroeiende generaties van overbodig kanonnenvoer en opent de weg naar chirurgische oorlogsvoering. Ik heb de neiging om dit positief te vinden.
