“Dat een mysterie 4.500 jaar oud is, betekent nog niet dat het niet opgelost kan worden.” Dat is de openingszin van een flickje waarmee het Egyptische ministerie voor Engineering aankondigt dat het nieuw en technisch hoogstaand onderzoek naar vier piramides gaat doen. Ze gaat daarvoor warmtescans uitvoeren, metingen op kosmische deeltjes die door de dikke stenen heen komen (of juist niet) en ze doen nog wat met grondradar-techniek. Het doel is om eindelijk uit te vinden of er zich in die dingen nog onbekende, verborgen kamers en gangen bevinden. De gekozen technieken zijn allemaal non-intrusive, zoals dat heet. Er wordt dus niets gesloopt of uit elkaar gehaald.
Leuk is dat, vind ik, alhoewel ik de zin er niet van inzie. Want waarom zou je willen weten wat er zich buiten het zichtveld nog in die grafmonumenten bevindt? Is het niet netjes om eventueel aanwezige doden of hun bezittingen juist te laten rusten, voor zeker nog 4.500 jaar? Kennelijk denkt Egypte daar anders over, want anders zouden ze het niet doen.
Een rationale voor het nieuwe onderzoek is waarschijnlijk het appel dat het doet aan de hang naar geheimzinnigheid die elk mens wel in zich heeft. De piramides doen daarop al heel lang een beroep, simpelweg omdat het bijna niet mogelijk is om je voor te stellen dat een vorst zo megalomaan is dat hij alleen voor de lol zijn eigen berg bouwt om er vervolgens onder begraven te worden. Wat voor een waardevolle schatten zou zo’n graf wel niet kunnen bevatten? We hebben dankzij de roofzucht van westerse archeologen gezien wat zoiets kan opleveren. Toetankhamon, waarschijnlijk het bekendste slachtoffer van een “moderne” grafroof van de vorige eeuw (1922), leerde ons al dat het om aanzienlijke rijkdommen kan gaan. Dat inzicht draagt – helaas – slechts bij aan de moderne grafvredebreuk. Want Egypte wil niets missen, terwijl zij de geheimzinnigheid nog een beetje extra aanwakkert. Het toerisme, waar het waarschijnlijk allemaal om gaat, vaart er uiteindelijk wel bij; wat geen overbodige luxe is na de recente aanslag op dat Russische vliegtuig.
Ondertussen gaat het natuurlijk gewoon om een berg stenen met wat oude meuk er in. Dat daarvoor na meer dan vier millennia de harten nog sneller gaan kloppen laat zien hoe graag ook de moderne mens zich een rad voor de ogen wil laten draaien. Er is niets mysterieus aan de piramides en voor de hoge status die de klassieke Egyptenaren altijd is toebedeeld – in verband met het bakeren van onze civilisatie – zijn ze door hun huidige moslimgeklungel en hun aperte corruptie ook definitief gediskwalificeerd.
