Ik kan het niet vaak genoeg zeggen. De paus die nu het Vaticaan regeert is in vergelijking met zijn voorgangers een verbetering van een magnitude of twee. Daarnaast ben ik natuurlijk gewoon FAN. Maar ik geloof dat dit wel duidelijk is voor iedereen om mij heen. Niet in de laatste plaats omdat zijn portret levensgroot bij mij op de pantry-deur hangt. Er is nog nooit iemand deze eer te beurt gevallen. Zelfs Ernesto Guevara moet het met een fotootje op briefkaartformaat doen.
Nu jok ik een klein beetje, want wetenschapsofficier mr. Spock van de U.S.S. Enterprise heeft zich tot een paar jaar geleden altijd manshoog aan de binnenkant van mijn voordeur opgehouden. Maar toch, een indicatie is het. Spock is al heel lang weg en Franciscus blijft – zeker als hij zo doorgaat – nog wel even hangen…
Wat is er nu weer aan de hand? Het heeft Pope Franky beliefd om een speciale bisschoppensynode te organiseren, omdat hij heeft ingezien dat de kerk toch wel erg hard aan het leeglopen is. Dit is vooral te wijten aan het verschil tussen de wereldbeelden van een paar oude conservatieve knarren met een chronisch gebrek aan werkelijkheidsgevoel en de doorsnee katholiek. Er zit veel licht tussen de opvattingen van elementen uit de hogere echelons van de curie en die van de rest van de wereld. Franky heeft zijn bisschoppen daarom in oktober van dit jaar uitgenodigd om eens over een paar katholieke hete hangtaboes – met desastreus uitsluitingseffect – te komen spreken.
En daar begon het al mee, met dat spreken. Stap één van Franky was dat de synode in het Italiaans werd gehouden in plaats van in het Latijn. Noem me een pietlut, maar ik zie daarin al gelijk een gunstige wending, nog voordat er ook maar een statement van enige betekenis gemaakt is. Voor mij kan zoiets dan al niet meer stuk. Maar zoals gezegd, ik ben een fan, dus ook bijzonder sterk bevooroordeeld. Ondanks dat moet ik toch vaststellen dat het menens is met de modernisering van de kerk door deze paus.
De wijze bisschoppen hebben zich tijdens de synode vooral gebogen over de vraag hoe mensen die niet conform de middeleeuwse regels van de kerk leven, toch binnen de kerk gehouden kunnen worden. In principe gaat het dan over vraagstukken als homofilie, scheiden en hertrouwen, ongehuwd samenwonen, het gebruik van voorbehoedsmiddelen en natuurlijk het celibaat. Op al deze punten is de kerk tot nu toe erg star geweest, wat tot gevolg heeft gehad dat er veel gelovigen zijn uitgetreden en/of dat er praktiserende katholieken in een morele piepzak zijn komen te zitten. Aan die situatie zou een einde kunnen komen als de kerk zich wat flexibeler op zou stellen en zich op geloofsissues zou richten in plaats van op de voorschriften voor een “correct” devoot leven.
Laten we wel wezen, priesters, bisschoppen en kardinalen zijn wel de allerlaatste mensen die een grote babbel zouden moeten hebben over wat nu wel of geen goede manier van leven is. De pers staat ondertussen al jaren bol van hun malversaties op werkelijk elk gebied van menselijke zwakte – van seks, samenwonen, misbruik en ontrouw tot aan flagrante materiële inhaligheid toe. Dus laat die maffe kerk-bobo’s vooral naar zichzelf kijken.
Zo moet ook Franky gedacht hebben, want de wind die uit zijn richting blaast is heel erg veel gematigder in haar dictaat dan die van alle pausen die hem voorgingen bij elkaar. Het resultaat van de synode is er dan ook naar: homo’s, hokkers en funvrijers worden niet langer meer met de nek aangekeken maar ze zullen – zij het in een periode van nog wel enkele jaren – weer langzaam en officieel binnen de kerk gehaald én formeel geaccepteerd worden. Er is echter een ijzeren regel binnen de curie en die stelt dat alles precies langzaam genoeg moet gaan, zodat de gerontische generatie nog net kan volgen wat er gebeurt. Franky voelt dat volgens mij goed aan. De keerzijde van zijn voorzichtige aanpak is wel dat er veel issues voorlopig ongeadresseerd blijven, maar hij heeft daarin geen keuze. Veel heikele punten zullen moeten wachten totdat de beleidsmakers binnen het Vaticaan weer wat deining kunnen verdragen. En dat kost tijd, veel tijd; wellicht zelfs meer tijd dan de meeste bisschoppen nog hebben op deze planeet. In dat licht is het te hopen dat Franky heel erg oud gaat worden, zodat hij de gelegenheid heeft om de meeste debiliteiten die de katholieke kerk nu nog rijk is weg te strijken. Het is overbodig om te zeggen, maar mijn zegen heeft hij.
Update na de synode 20-10-2014: Ik vermoed dat de paus wel wil, maar de bisschoppen en de kardinalen niet. Dat blijken lieden te zijn die letterlijk nog roomser dan de paus zijn. Ze roepen het over zichzelf af: de roomse kerk zal verder gaan op haar lijn naar beneden en uiteindelijk marginaliseren. Het is de prijs voor het vasthouden aan onwereldlijke en sterk achterhaalde ideeën. Alhoewel? Die hebben ISIS en Al-Qaïda ook, maar toch winnen die juist volgelingen – die al even wereldvreemd zijn trouwens. Misschien is de onwrikbaarheid van de bisschoppen juist iets dat actief bestreden moet worden, binnen de kerk, om fundamentalisme binnen die kliek te voorkomen.
