Mijn 12 jarige zoontje dacht aan de ingang van de bioscoop een film in te sneaken die – net als Iron Man – ging over een superheldvrouw met een snazzy outfit. Gelukkig heeft de portier hem nog even gevraagd of hij het wel zeker wist en hem uiteindelijk afgehouden van de voor hem duidelijk ongeschikte film The Iron Lady (2011) van Phylida Loyd.
Het portret van een van de meest hardvochtige politici van het Europa tijdens decennium 9 van de vorige eeuw is nu eenmaal niet echt iets voor een kind van het jaar 2000.
Maar wel voor mij, zoals bleek. Ik heb de film gezien en ben buitengewoon onder de indruk. Dat komt niet omdat ik zo “friendly” ben met de compromisloze neo-liberale gedachten van Margareth Thatcher; verre van dat. Ik heb jaren van mijn leven besteed om me te verzetten tegen haar en haar soort – maar dan vooral on the continent. Thatcher stond daarbij voor alles wat ik politiek verafschuw. Ze was te neo-liberaal, te rechts, te dictatoriaal, te agressief… gewoon veel te… Lange tijd heeft haar naam mij met walging vervuld; als het sediment op de bodem van een beker bedorven melk.
Wonderwel heeft de film “The Iron Lady (T.I.L.) mij van deze spontane dispositie – die mij bij het horen van haar naam of het zien van haar verschijning spontaan placht te overvallen – afgeholpen. En deze succesvolle therapie schrijf ik volledig op het conto van mijn acterende superheld Meryl Streep. Ik moet het toch even kwijt: ik denk dat Meryl Streep een van de beste – zo niet de beste – actrice is die er momenteel op deze planeet rondloopt.
Sinds de film Sophies Choice (1982) wist ik het eigenlijk al. Die flick heeft me nooit meer verlaten. Het sublieme acteerwerk en de daarmee zo treffend neergezette beklemming die een overlevende van de holocaust rond zich draagt, zal ik nooit meer vergeten. Iets anders zou ik niet kunnen beweren. Streep is briljant en buitengewoon; en van een klasse waarvan veel van haar collega’s alleen maar kunnen dromen, denk ik. En het is die competentie van haar die voor een eigenaardig kentering in mijn denken over Thatcher heeft gezorgd. Ik ben warempel verleid tot enige sympathie voor die vrouw, die voor mij altijd het symbool van de verkeerde kant in het kwadraat was. Moet ik mij nu zorgen gaan maken, vraag ik mij af?
Neen, dat hoeft niet. Ik constateer nog steeds een solide afkeer van alles waarvoor Thatcher in politiek opzicht ooit heeft gestaan. Als ik aan de ellende denk die ik zelf heb kunnen aanschouwen en die een directe verdienste van haar regime was, dan voel ik weer dezelfde onpasselijkheid in mij opkomen als voorheen. Dat zit dus wel goed zo. Maar toch, haar karakter is voor mij wel wat ronder geworden dan het altijd was – namelijk zo plat als een duppie.
Streep zet een Thatcher neer van een diepte die je normaal bij een politicus van een dergelijke statuur niet te zien krijgt. Tenzij er een film over wordt gemaakt met dezelfde professionele kwaliteit als T.I.L.. De persoon Margareth wordt in deze film zo levend, dat je je zonder moeite met haar kunt vereenzelvigen en zelfs met haar kunt meevoelen. Streeps prestatie is wat dat betreft onovertroffen, iets wat ik overigens ook al dacht na het zien van Sophies Choice. Toch heeft ze het weer voor elkaar en heeft zij haar eigen lat een stukje hoger gelegd. Ik moet misschien constateren dat Streep een geavanceerde intelligentie van een andere planeet is, die hier een beetje rondsnuffelt en ondertussen wat bijverdient met acteren. Dus die Oscar die zij voor haar prestatie heeft gekregen, is terecht en boven alle twijfel verheven.
Ik ben blij dat ik deze film gezien heb en zou hem iedereen aanraden. Het weergaloze werk van Streep en de onthullende inkijk in het leven van Thatcher maken hem buitengewoon onderhoudend en zeer de moeite, de tijd en het geld waard. Sterker nog, een tweede keer zit er voor mij misschien ook nog wel in. Niet vanwege Thatcher natuurlijk, maar wel vanwege die geweldige Streep.
Toch nog even een quote, van de Iron Lady herself, haar ingefluisterd, zoals zij zegt, door haar vader en geciteerd als ondertitel bij haar irritatie over het feit dat gevoelens er tegenwoordig meer toe lijken te doen dan gedachten.…
“Watch your thoughts for they become words. Watch your words for they become actions. Watch your actions for they become…habits. Watch your habits, for they become your character. And watch your character, for it becomes your destiny! What we think we become. My father always said that… and I think I am fine.”
