Dit weekeinde is het Belgische Rock & Metal festival in Nederpelt zwaar gedupeerd doordat de porto-kas van 80.000 €uro uit de coulissen werd ontvreemd. Hieruit hadden de bands betaald moeten worden die daar in de line-up stonden. De diefstal gaf de organisator acute hartproblemen en de meeste bands moesten voor niets hun kunstje doen. Dat ze dat ter wille van hun fans ook deden siert ze. De enige uitzondering was “Front 242”. Ik heb die band een jaartje of 30 geleden ook eens gezien en toen begaven deze lieden zich tot op hun hanenkammen kaalgeschoren en met scherfvesten gekleed het podium op. Daarbij werden ze door een paar uiterst dubieus getooide figuren geflankeerd. Ze zagen er uit als een lokale afdeling van Hitlers S.A.. Het zal daarom zijn geweest dat op een gegeven moment de flessen en de modderkluiten het podium op vlogen. Dat had ik wel vaker meegemaakt. Dat de band ging teruggooien echter nog nooit.
Veel gemis was het dus volgens mij niet. Maar deze notie is bijzaak. Wat ik veel triester vind is dat er op een festival ergens een kistje staat dat zo vreselijk veel contant geld bevat en ook dat er dus mensen grote contante bedragen als gage uitbetaald krijgen. Wat mij betreft is dat hopeloos uit de tijd. Wie wil er nou met veel geld op zak over straat? Je kunt het alleen maar verliezen, om maar niet te spreken van het prooischap dat je aan het lokale rapaille biedt. Het is eigenlijk iets waar alleen nog maar oude mensen met een romantisch beeld van dat contante geld in trappen.
Ik zou voor totale afschaffing van het contante geld zijn. In de dagelijkse praktijk heb ik ook geen cent meer op zak; slechts een stuk betaalplastic, beveiligd met een PIN-code. En ik zou daar graag overal en iedereen mee willen kunnen betalen. Maar dat gaat niet, omdat ik met een dergelijke kaart geen transactie naar een mede-particulier – zeg bijvoorbeeld mijn buurvrouw – kan doen. Die heeft namelijk geen mogelijkheid om een kaart te “ontvangen”. Daarnaast zijn er nog steeds ondernemers die dom genoeg geen kaart accepteren. Dat worden de “sitting ducks” voor overvallers, die moeten vissen uit een steeds kleiner wordende contant-geld-vijver. Erg slim is het niet.
Het bovenstaande is een rare en onnodige omissie. Het moet technisch heel eenvoudig zijn om als particulier een PIN-kaart te accepteren, bijvoorbeeld met een app op je telefoon. Alleen hebben de banken – en de fiscus – daar geen enkel belang bij. Maar er is meer. Ik zou ook graag anoniem willen kunnen afrekenen, maar dat kan ik alleen wanneer ik met contant (chartaal) geld betaal. Ik kan geen PIN-transactie doen met een anonieme kaart, maar dat zou ik wel graag willen. Ik heb namelijk geen enkele behoefte aan een overheid of financiële instantie die elke cent die ik uitgeef kan nagaan. Dat zal ook wel de crux achter de inspanningen voor het digitale geld zijn. Afschaffing van het chartale geld – iets wat de banken vlijtig nastreven – is geen puur economische manoeuvre. Het is ook de opmaat naar de volledige controle van het geldverkeer. Witwassen en zwartwerken worden met de exit van het anonieme geld vrijwel onmogelijk, tenzij “in natura” weer hip wordt. Vooral wat dat zwartwerken betreft is het jammer. Een beperkte clandestiene sector is een essentieel smeermiddel voor de bovengrondse en lokale economie. Het ontgaat me eigenlijk waarom de bovenwereld daar zo graag vanaf wil. En betalingen in natura? De debiteur moet dan wel iets te bieden hebben.
Even tussendoor: in BitCoins heb ik geen zin. Ik wil alleen valuta hanteren die door een staat gegarandeerd worden. Het is misschien een gat in de markt: Ik wil een betaalkaart waarmee ik anoniem kan betalen. Ik wil ook dat mijn buurvrouw of welke particulier dan ook deze of mijn officiële kaart kan accepteren om ermee iets betaald te krijgen. Hoe moeilijk kan dat eigenlijk zijn? Het eerste wat nodig is, is dat de bovenwereld afkomt van haar controle-fetisjisme. De vraag is of dat ooit gaat gebeuren.
Update 20 mei 2015: Er zijn al Europese regeringen die verder willen gaan. Lees “Moet gebruik cash illegaal worden?” van Peter de Waard (Volkskrant)…
