Wie betaalt mijn kleding eigenlijk? In feite is dat voor een belangrijk deel de” arbeider” die in een of ander goedkoop land in een gat in de grond mijn shirtjes en broeken in elkaar zet. En dat zal zo zijn met veel van de producten die ik gebruik. Maar kleding staat nu in de kijker, omdat er in” Bangladesh” een illegaal uitgebreide fabriek is ingestort met meer dan 1.000 betreurbare doden.
Het ongeluk in” Bangladesh” wordt al bijna twee weken breed” uitgemeten” over het journaal, maar hebben we niet allemaal een beetje boter op het hoofd? Welke smartphone-gebruiker vraagt zich af of de kostbare metalen die er in zitten wel op een eerbare manier uit de grond gehaald zijn? Of door welke vingertjes die dingen eigenlijk gemaakt worden? Misschien een enkeling, zoals ik, die vervolgens toch zijn apparaat gewoon weer in de zak steekt. De moraal van dit korte verhaal is eenduidig: we accepteren een open economie die producenten in staat stelt de productie van goederen op de goedkoopste plekken te laten plaatsvinden. En dat zijn” natuurlijk” die plaatsen waar onze ARBO-knakkers nooit komen. Dus wat te doen?
Ik heb een idee. Ik weet sinds gisteren dat Wehkamp haar kleding in Europa laat maken, omdat zij wendbaar wil zijn in het assortiment dat ze op haar in een” handomdraai” om te gooien website aanbiedt. Korte lijnen betekent voor Wehkamp dat het concern een korte reactietijd heeft als het weer ineens omslaat en heel Nederland in augustus op zoek gaat naar” wollen” wanten. Die reactietijd is 24 uur in plaats van twee maanden, zoals dat het geval is bij partijen die in zee-containers van Aziatische sweatshops naar hier verscheept worden. Het neveneffect voor de Wehkamp-consument is dat er niet in onveilige landen wordt geproduceerd tegen loontjes die nog lager zijn dan het maandgeld van mijn kinderen. En er zit nog een hoop minder diesel in ook. Dus wat wil ik nog meer? Ik moet het assortiment van die tent eens gaan bekijken, vrees ik.
Het voorgaande is hopelijk een korte termijn noodzaak. Voor dit issue geldt op de lange termijn hetzelfde als voor het vlees-eten, dat ooit zal moeten worden teruggedrongen als we met zo velen op deze planeet willen overleven. Er is sturing van bovenaf nodig.* Dat kan in de vorm van een zwarte lijst, vastgesteld door justitie, waarop de landen staan waarmee geen zaken gedaan mag worden om productie-arbeid te leveren. Het maakt de kleding wel duurder, maar daar krijgt volgens mij niemand iets van. De hoofdzaak is dat er geen mens onder gevaarlijke omstandigheden zou moeten werken om mijn portemonnee te sparen. Want eigenlijk is het te gek voor woorden.
Ik zou mijn kledingkast moeten scannen, om na te gaan of er niet een klein beetje verantwoordelijkheid voor de dood van het onfortuinlijke paar op die beroemde foto op mijn geweten rust. Ik kan er bijna niet met droge ogen naar kijken.” Bestaat er eigenlijk een keurmerk voor eerlijke kleding? Ik moet hier actiever in worden. Net zo actief als voor het eten dat ik naar binnen krijg. En wat mijn smartphone betreft, ook daarvoor is er binnenkort een oplossing beschikbaar.….
*) En zo zal geschieden, staat op 16–5- 2013 in de Volkskrant.…
