Ik weet niet waarom, maar ik had ergens het idee opgevat dat het wel voorbij zou zijn met die nieuwe religies, want de markt voor waaskoekerij moet toch ondertussen wel verzadigd zijn. Niets blijkt echter minder waar. Er staat al geruime tijd een ster aan het firmament die ik nog niet gezien had; eentje die sterk gelieerd is aan – en lijkt te zijn gekopieerd van – Scientology.
Harry Palmer, de man die Avatar al in 1986 oprichtte, is geen onslimme man. Een beetje jaloers ben ik wel, want hij heeft een idee dat ik zelf ook al wel eens gehad heb uitgevoerd. Dat idee is even simpel als geniaal: bedenk een religie, bouw daar omheen een effectief verdienmodel, haak er vervolgens zo veel mogelijk goedgelovige mensen aan vast en word rijk. Een vleugje science-fiction en wat vaag kleurgebruik doen de rest.
Avatar is in het nieuws, omdat er kennelijk overheidsambtenaren zijn die op kosten van de belastingbetaler hun Avatar-punten halen. In lijn met de ideologische voorganger bestaat dat uit verschillende graden van verlichting: meester, professional en tovenaar (master, professional & wizzard). Ook lijkt het er op dat Avatars hebben geïnfiltreerd in het onderwijs, want ze zijn onder het personeel van verschillende scholen gesignaleerd. Opeens is Avatar een issue waarover men zich behoorlijk druk begint te maken.
Of de deining rond Avatar nu helemaal terecht is weet ik niet. Volgens mij volstaan de standaard bezwaren en aanpalende behoedzaamheid rond religies en ideologieën ruim voldoende. Geen enkele functionaris in rijksdienst of op enig andere nutspositie is ideologie-vrij, dus speciale aandacht heeft dat Avatar-gedoe niet nodig. We worden in dit land al eeuwenlang doodgegooid met het christelijk, joodse, islamitische, neoliberale, hedonistische en/of socialistische gedachtegoed door al die goedbedoelende opvoeders om ons heen. Ik heb daar nog nooit serieus de alarmbel over horen rinkelen. Iemand die enigszins bij de pinken is weet wel raad met een beetje low-impact indoctrinatie.
Is Avatar een nieuw gevaar voor onze mentale gezondheid? Ik denk het niet. Het is een risico op het niveau van de phishing-mails, dus het zijn vooral de goedgelovige en naïeve medeburgers die op hun portemonnee moeten passen voordat hen een kapitaal aan weggegooid geld uit de zak wordt geklopt. Voor de Duitse belastingbetaler, van wie “Kirschensteuer” wordt ingehouden, geldt overigens hetzelfde. Anderzijds vind ik een “religie” die – in plaats van allerlei goddelijke attributen bij hun iconen – uitgaat van een mentaal leerproces dat volledig bij de volgeling ligt, wel charmant. In die zin lijkt het op al die takken van sport waarbij het subject gecoacht wordt in de richting van een betere zelfbeleving (of ego-sensatie). Daar is in principe niets mis mee, zo lang je het eigen brein maar niet in opdracht naar standje debiel schakelt.
