Mij treft een uiterst zorgelijke uitspraak in de krant van vandaag. Ik lees dat er een ware exodus plaatsvindt van Nederlandse studenten naar België. En die studenten die daar in België afstuderen komen allemaal weer terug naar Nederland. Mijn zorg heeft niets te maken met het idee dat het niveau van onze toekomstige ingenieurs en doctoren hierdoor in gevaar komt. Want dat is namelijk niet zo. De kwaliteit van het Belgische hoger onderwijs – en dat van het middelbare en lagere trouwens ook – is notoir hoger dan die van ons. Belgmensen worden in de regel beter opgeleid dan wij Nederlandmensen.
In dit verband is het natuurlijk helemaal geen mysterie waarom de Belgmensen ons tijdens het Nationale Dictee – en alle andere taalspelletjes op tv – altijd zo’n ongenadig pak slaag weten te geven.
Zorgelijk is de geldkwestie. Nederlandse schoolverlaters gaan namelijk in België studeren omdat het daar goedkoper is. Dat ze er ook inhoudelijk beter van worden is mooi meegenomen maar dat heeft geen plaats in hun overweging.
Een studieplaats bij onze zuiderburen kost minder dan de helft van wat deze hier kost – en ze kennen daar ook niet die vermaledijde langstudeerboete. Vooral die laatste vind ik zelf nogal een boeiende; in de zin van debiliserend beleid dat vooral bedoeld is om de rekenmeesters in Nederland tevreden te houden, maar dat (letterlijk) ten koste gaat van onze hogere beroepsbevolking. Wat België betreft; zij vindt de instroom van onze scholieren maar niets, omdat hun daarop volgende uitstroom na het afstuderen haar dus geld kost. De investering die België in het onderwijs heeft gedaan stroomt zo weg naar het noorden. De dienst die wordt geleverd met het hoger onderwijs is primair voor Belgen bedoeld en niet voor Nederlanders die hun binnenlandse markt uit geprijsd worden en hun vaardigheden vervolgens aan de Belgische maatschappij onthouden. Bovendien houden slecht presterende Nederlandmensen ook nog eens een keertje plaatsen bezet die voor gemotiveerde Belgmensen zijn bedoeld. Ofwel, Nederland parasiteert effectief op haar buurland, waarmee België dus aardig wordt genomen als je het mij vraagt.
Laat ik niet net doen alsof we hier in Nederland intelligent met ons hoger onderwijs bezig zijn. Ik kijk om mij heen op de campus van de universiteit waar ik zelf werkzaam ben en zie een grote influx van Aziaatmensen. Wij leveren ook onderwijs aan landen die de hogere educatie te duur hebben gemaakt voor het eigen volk. Die studenten komen de pap dus ook hier opeten – en vertrekken vervolgens gezellig weer richting huis. Wat een geweldige, zinloze cirkel is dat eigenlijk. Je zou bijna gaan denken dat een stelletje ambtenaren bij Unesco heeft bedacht dat dit de manier moet zijn om onderwijs te globaliseren en het academische volk een internationaal gevoel te geven. Het idee is leuk, maar het blijft gepruts. Het is toch belachelijk dat onderwijs in eigen land onbetaalbaar wordt voor schoolverlaters met ouders die onder twee keer modaal verdienen?
Ik blijf bij het idee dat alle onderwijs in Nederland – in ieder geval voor Nederlandmensen – gratis moet zijn. En als iemand niet opschiet met zijn studie zonder een goede reden, dan gooi je hem gewoon de school uit. Simpeler kan het volgens mij niet. Daar zijn echt geen draconische maatregelen voor nodig.
