Borstklopperij is niet mijn forté, maar ik heb iets dat niet veel anderen hebben en dat is een archief van mijn opinies. Dat zat ik me laatst tijdens een onbewaakt ogenblik te bedenken. Regelmatig, bij het maken van een nieuwe aantekening, vermoed ik dat ik al eens eerder iets heb gezegd over het onderwerp/issue in kwestie. Als ik dan ga zoeken op dit schotschrift (zie de optie in het menu) dan kan het zomaar zijn dat ik een handjevol artikelen terugkrijg waarin ik voor elke aflevering een andere positie inneem.
Het leuke van een dergelijk archief is dat ik kan nagaan of ik een beetje consistent in mijn meningen ben. Momenteel gaat dit notitieboek bijna 10 jaar terug, dus ik kan ondertussen al een aardige in-depth attitude trend-analyse doen. Natuurlijk heb ik stiekem al een beetje gekeken en wat blijkt? Ik ben in het geheel niet consistent. Hiermee wil ik mezelf niet direct als windvaan wegzetten, maar er zit een zekere spreiding in mijn interne samenhang. Op sommige topics sta ik degelijk in steen gebeiteld, vooral als ze erg dicht op een politieke overtuiging of de vigerende ideologie zitten, maar dat is bij lange na niet altijd zo. Hoe verder weg van mijn principes of overall ideologie, hoe warriger een positie kan worden en hoe zwalkender dus het beleid. Ik heb het nog niet systematisch bekeken, maar ik denk dat ik in ongeveer de helft van de “gevallen” die ik nu heb onderzocht al verschillende malen van richting ben veranderd. Voor het geval er liefhebbers in het wild rondlopen: er is een format te bedenken waarmee dat beeld duidelijker wordt.
Hier leer ik iets van en wel dat ik het beeld van mijn beeld niet al te serieus moet nemen. Ik dénk wel altijd consequent en navolgbaar te zijn, maar dan blijkt na wat anekdotisch onderzoek op deze weblog toch duidelijk dat dit niet zo is. Er zit een discrepantie tussen wat ik denk te zijn en wat ik werkelijk ben. Ik had het kunnen vermoeden, want reeds vele jaren geleden heb ik van Daniel C. Dennett geleerd dat ons geheugen erg plooibaar is en dat de gemiddelde individu zijn herinneringen redigeert. Dit varieert naar gelang het belang dat er aan vast zit. Het komt er in ieder geval op neer dat men het eigen geheugen echt niet voor 100% kan vertrouwen.
Rest de vraag wat ik nu vind van het blote feit dat ik wat attitude betreft minder stabiel ben dan ik denk. Ten eerste is het iets waaraan niet te ontkomen valt, dus ik ga me er geen zorgen om maken. Het is geen teken van dementie. Ten tweede is het in principe helemaal niet slecht om van mening te veranderen. Zoiets wordt wel eens voortschrijdend inzicht genoemd. Ik noem het gewoon Gezond Ouder, Ervarener en Volwassener worden.
Oftewel, wat ik eigenlijk moet stellen: als ik hier had gemerkt dat ik al jaren lang over van alles en nog wat hetzelfde denk – terwijl ik toch permanent mijn kennis update door veel te lezen en goed te luisteren naar de kenners in het veld én zelf nadenk – dan had ik pas echt een probleem gehad. Dat probleem, dat zich laat omschrijven als “hardhoofdig” en “onflexibel”, heb ik dus niet.
