Lees voor de grap de post hiernaast die ik gisteren op FaceBook tegenkwam. De tekst met grote moeite doorploegend zakte mij de moed in de schoenen. Het is toch elke keer weer even schrikken van zo’n episteltje. De vraag die acuut boven kwam, is: “Is dit het denkniveau van de volwassen Nederlander?” Als het antwoord op die vraag “ja” is, dan is het toch te triest voor woorden. Iemand die een opmerking als deze op Internet durft te posten, waarmee hij (of zij) tegelijk van de daken schreeuwt hoe simpel hij (of zij) denkt, zou in dit land naar mijn mening eigenlijk geen stemrecht mogen hebben.
Ik heb meerdere problemen met deze tekst. De eerste is dat er twee zaken op een domme en arbitraire manier aan elkaar worden geknoopt, waarbij het werkelijke verband volledig wordt gemist. Ten eerste is de drukte om het stikstofprobleem niet direct relevant voor de drukte om de bosbranden in Australië. Het stikstofprobleem is even echt als die bosbranden. Beide zaken vragen nu de aandacht en vereisen ook nu hands-on management; drukte dus. Dat Australië in de brand staat betekent niet dat we ons ineens geen zorgen over stikstof (of de klimaatverandering) meer hoeven te maken. De suggestie dat dit wel zo is, getuigt van een bizar gebrek aan inzicht; niet in de laatste plaats in het mechanisme van de klimaatverandering en het effect ervan op bijvoorbeeld het risico van bosbranden. Daarbij is de schrijver (of schrijfster) van het bovenstaande geneuzel overigens in het goede gezelschap van de Australische regering zelf.
Het tweede probleem dat ik heb is de melding dat “de leiders van de wereld” de handen nog niet ineen hebben geslagen om Australië uit de brand te helpen. Dat is feitelijk onjuist en een ordinair stukje nep-nieuws dat iemand uit zijn duim zuigt om een punt te kunnen maken. Dat punt zou moeten zijn dat “ze” hun prioriteiten niet op orde hebben en dat “ze” zich bezighouden met zaken die nu geen aandacht vereisen en dat de bosbrand niet optimaal bestreden zou worden. Daarbij zijn die arme dieren de klos. De werkelijkheid is echter dat Australië wel degelijk van alle kanten geholpen wordt, maar dan wel op een manier die dat land zelf effectief vindt. Bovendien: als iets niet breed wordt uitgemeten in de media, betekent dat niet dat het niet gebeurt. De internationale ondersteuning bij natuurrampen is al heel lang “in place” en schakelt bijna automatisch in zonder dat dit aan de grote klok wordt gehangen. De opmerking hierboven laat dus eigenlijk vooral zien hoe ongeïnformeerd de schrijver is.
Het derde bezwaar dat ik heb is de suggestie dat het ene probleem iets te maken heeft met hoe het andere moet worden opgelost en dat er maar één ding tegelijk kan worden geadresseerd. Australië staat in de fik, iets wat moet worden aangepakt met alle zinvolle middelen, maar dat geldt zeer zeker ook voor het stikstofprobleem en de klimaatverandering. De bosbranden zijn geen reden om die andere issues dan maar uit onze handen te laten vallen.
Als laatste nog even dit: ik heb een principieel probleem met elementen die zo begaan zijn met dieren en tegelijkertijd bol staan van de populistische retoriek, waarin een zogenaamd migratieprobleem wordt geïdentificeerd. Dieren zijn voor hen belangrijker dan mensen, zo lijkt het. Die koala die levend verbrandt in een boom in Australië krijgt meer sympathie en begrip dan een mens in oorlogsgebied, die op elk moment een brandbom op zijn hoofd kan krijgen en die daarom in een gammele opblaasboot zijn land moet ontvluchten. Ik vind dat van een absolute onacceptabele minachting voor de medemens getuigen en ik heb de neiging iemand dat soort debiele proto-fascisme zwaar aan te rekenen. Ik druk me voor de gelegenheid maar eens heel diplomatiek uit.*
Het zal de populariteit van Trump wel zijn die mensen noopt om rechtse ondoordachte onzin op Internet te plaatsen, waarbij ze nog trots op hun onwetendheid zijn ook. Helaas zie ik er steeds meer van verschijnen. Het onderstreept mijn visie op wat democratie zou moeten zijn: de regering door een volk dat voldoende onderlegd is om goede electorale keuzes te maken. Dat zal in de praktijk neerkomen op bestuur door een elite die bereid is om zichzelf adequaat te informeren; aangetoond door (wellicht) een burger-examen. Ik vrees dat alleen zo de misleide ziel die denkt iets intelligents te zeggen maar die in plaats daarvan de plank volledig misslaat, uit “het proces” te houden is. Ik weet het, het is roepen in de woestijn, maar ik denk dat het de uiteindelijke redding van onze democratie uit de klauwen van de populistische autocraat zal zijn.
*) Ik hoor wel eens mensen zeggen dat dieren beter zijn dan mensen. Die neem ik ter plekke niet meer serieus. Moraliteit is iets menselijks en heeft niets met dieren te maken; bovendien is die dierenwereld in de natuur een stuk agressiever en destructiever dan wij mensen zijn. De opmerking op zichzelf is een aardige intelligentie-filter en geeft daarnaast blijk van een uiterst twijfelachtige – rechtse – politiek inslag.
