Om maar eens wat losse opmerkingen te maken, toch maar even het volgende:
Na bijna 50 jaar plichtsgetrouw allochtoonschap ben ik er achter gekomen dat de multiculturele samenleving failliet is. Dit is me namelijk verteld door de bewindvoerders en opinieleiders van verschillende Europese landen. In Duitsland roept Merkel dat de “MultiKulti†samenleving, waarbij alles en iedereen maar een beetje langs elkaar heen leeft, is mislukt. In Italië en Frankrijk hebben ze problemen met de Roemenen, Afrikanenen alle niet-Christenen en worden Sarkozy en Berlusconi steeds steviger gemangeld door pers, volk en Europese Comissie. Ook in Nederland begint er weer een ouderwets xenofobische wind te waaien, net zoals in de jaren 70, en onze Scandinavische gebiedsdelen bruinen al aardig mee in het populistische zonnetje. En breek me over de rest van Europa de bek niet open. De boodschap laat niets te wensen over: buitenlanders en Moslims – want daar komt het op neer – zijn weer eens een authentieke “issueâ€.
Het grote toverwoord dat in de oeverloze discussies over het buitenlander- annex religie-probleem te pas en te onpas gebruikt wordt is “integratieâ€. Alleen heb ik het waarschijnlijk nog niet helemaal begrepen. Het is me namelijk niet duidelijk of we als allochtonen nu moeten integreren en daardoor goed gecamoufleerd de banen van de inheemse bevolking kunnen inpikken, of dat we nu juist ongeïntegreerd zichtbaar moeten blijven zodat we met gepaste dwang kunnen worden verwijderd? Als ik naar Wilders luister, dan kom ik daar niet helemaal uit. En aan zijn achterban begin ik niet, want die kan om te beginnen niet eens fatsoenlijk praten. Dus wat moet ik nou?
Ik heb natuurlijk wel een idee, maar dat komt niet uit de Hollandse koker. Mijn inzichten zijn me ingepeperd door de achtergrondcultuur die uit mijn vaders vaderland – Italië – is meegekomen toen hij als Vakman dit kikkerlandje inreisde. Laat ik het zo zeggen: de Italianen die hier naar Nederland kwamen en elkaar in deze diaspora altijd goed hebben kunnen vinden, hebben altijd een mening gehad over die Hollanders, en die mening is niet overwegend positief. Ik druk me voor de verandering wat voorzichtig uit, want na een comfortabel verblijf in dit platte land van klei en water moet ik toegeven dat het hier niet slecht toeven is. Laten we wel wezen: die “Ollandesi†zijn toch best te verdragen. Ze zouden alleen wat beter kunnen integreren…
Ik geef direct toe dat ik mij nu al verkneukel over de verontwaardiging die de bovenstaande zin teweeg kan brengen. “Waaaaaat? Nederlanders moeten integreren?†(…Ik zie de dik aangelopen halsslagaders al voor me…) “Wat weet die Italiaan veel…†Dat illustreert mooi het retorische niveau dat ik nog van mijn schooltijd ken. Toen was de wereld nog net iets overzichtelijker en heetten we nog gewoon “gastarbeiders†– en kwamen we voornamelijk uit zuid Europa. Het was veel gemakkelijker om zo’n onbeduidende medelander in de hoek te trappen. Vooral als die – voor elke Nederlandse vakantieganger zichtbaar – in het dorp van herkomst aan een huis bouwde waarheen zou worden teruggekeerd als de arbeid hier niet meer nodig was. Ook mijn ouders hebben het gedaan. Alleen is er geen haar op mijn hoofd die er over denkt daar te gaan wonen.
We zijn hier om te blijven. En niet alleen wij – de uiterst succesvolle tweede generatie van etnisch-Italiaanse Nederlanders – maar ook de versere Turken, Marokkanen, Surinamers, Molukkers, Kaapverdianen, Chinezen, Duitsers, Polen en Antilianen. Om van alle andere niet-Nederlandse etniciteiten, waarvan je nooit iets hoort, maar te zwijgen. Om het maar zo duidelijk mogelijk te stellen: we gaan hier niet meer weg. Zo.
Ik ga nog maar eens een stapje verder: als wij allochtonen dan toch met zo velen zijn, dan is het misschien wel een idee als we ons wat breder zouden maken voor de implementatie van niet-Nederlands gedachtengoed in deze Multicultuur. Daaraan kunnen de Hollanders zich dan conformeren in plaats van andersom. Integratie door Nederlanders dus; met de mooie dingen die al die gastculturen met zich meebrengen. Want daar ligt wel een belangrijke reden voor de mislukking van de multiculturele samenleving die precies het omgekeerde vraagt. Om weer terug te komen op mijn eigen achterland: mijn vader wilde niet dood gevonden worden met Nederlandse normen en waarden. Die waren veel te los en liberaal en zodoende een zware bedreiging voor het gezinsfatsoen. Bovendien had hij geen goed woord over voor de kilheid, achterbaksheid, slecht gemanierdheid, hufterigheid en gebrek aan levenskwaliteit die de Nederlanders zo kenmerkte. Hij keek wel uit om te integreren in die bende van pornografen, drugsgebruikers en vuilbekken. En ik weet dat veel allochtonen – met een niet-Christelijke achtergrond – er net zo over denken.
De tijden zijn veranderd, dat wel. Ik heb een heel ander beeld van die Kaaskoppen en dat is een stuk positiever. Maar dat ligt voor een groot deel aan het feit dat ik wel degelijk zie dat Nederlanders integreren. Toen ik klein was werd pasta nog als een exotisch gerecht gezien. Tegenwoordig kun je zelfs hier in Nederland goed eten. Ook wordt alles mooier en kleuriger; vooral de mensen. Dus op de keeper beschouwd is het er hier in de laatste 40 jaar een stuk op vooruit gegaan. En als je het mij vraagt komt dat voor een belangrijk deel door een gezonde influx van niet-Nederlands materiaal.
Het zou kunnen dat de term integreren helemaal nergens op slaat en dat daarom elke discussie erover gedoemd is te mislukken. Waar het waarschijnlijk echt om gaat is hoe al die culturen op een voor de samenleving bruikbare manier kunnen mengen onder een min of meer gemeenschappelijk referentiekader en dezelfde taal. Maar het behoud van etnische identiteit hoeft daaronder niet te lijden. Om voor mijzelf te spreken: ik vind het wel leuk om een beetje onNederlands rond te hangen in een Nederlands land. Ik vind de incidentele frictie die ik voel tussen mijzelf en het Hollandse welbevinden uitermate stimulerend moet ik zeggen. Al was het alleen maar omdat het een weblogberichtje als dit oplevert.
Een mogelijkheid van een heel ander kaliber is dat het wederzijds integreren van culturen misschien helemaal niet kan. Daar zijn we dan mooi klaar mee. Het zou betekenen dat populistische figuren, die drijven op sentimenten van dreiging en crisis-denken van het “eigen volkâ€, altijd wel een voet aan de grond kunnen krijgen, omdat xenofobie in de aard van het beestje zit. Dat gaat dan vooral erg goed als de tijden verslechteren; een soort conjunctureel populisme dus, als het ware. Als ik eerlijk ben, dan heb ik het donkerbruine vermoeden dat dit wel eens ons echte probleem zou kunnen zijn.
Hebben wij weer.
