… synergetisch gebabbel na het zien van “District 9” (2009) – van Neill Blomkamp…
Ik ben door mijn taal in de maling genomen en dat heeft me misschien wel een onvoorziene invalshoek gegeven wat betreft mensen van andere nationaliteiten. Als ik het over een Duitser heb, dan zeg ik: “Duitser” en wanneer ik een Italiaan bedoel dan zeg ik “Italiaan”. Ik kan me voorstellen dat deze zegswijze lang geleden eens bedacht is door een onverlaat in een middeleeuwse herberg, die na de strijd tegen een stam uit het buurgebied brullend en lallend van plezier de aanduiding “mens” wegliet uit de regionale aanduiding van zijn pas verslagen vijand. “Duitsmensen” werden “Duitsers”, “Fransmensen” werden “Fransen” en ga zo maar door. Een luid rollend gelag moeten hem ten deel zijn gevallenen; knokkels schraapten over de vloer. Een classificatie-discriminatie cyclus was daarmee geboren.
Ik ga dat anders doen. Als ik de mens terugbreng in mijn taal, door dat suffix (weer) te gaan gebruiken, dan worden de mensen uit andere landen weer gewoon mensen. Dat is goed voor mijn beeld. En als ik dan toch bezig ben dan kan ik het net zo goed uitbreiden naar kleuren of gezindtes. Ik krijg dan wel een geinige lijst, zo op het eerste gezicht: Frans-mensen, Italiaan-mensen, Duits-mensen, Belg-mensen, zwart-mensen, wit-mensen, geel-mensen en rood-mensen, moslim-mensen, christen-mensen en jood-mensen. Het algoritme is eenvoudig zo te zien, en het werkt redelijk goed. Nu maar kijken of het blijft plakken.
Een maf idee? Misschien wel. Maar het is een stap naar een intra-soortelijke tolerantie. Die is nodig omdat het een keer gaat gebeuren dat we deze aardkloot moeten delen met een soort die ook denkt te kunnen vertellen hoe de wereld in elkaar steekt. De menselijke gelederen sluiten is dan belangrijk.
Tot nu toe hebben we op deze planeet nog geen serieuze concurrentie gehad van een dergelijk meedenkend fenomeen. Een betrekkelijk recente kandidaat voor die positie – de Neanderthaler – is door Homo Sapiens (in Europa) zo’n 35.000 jaar geleden succesvol aan zijn einde geholpen. Dus nu is de moderne mens nog als enige in staat tot het construeren van een abstract wereldbeeld. Die competentie maakt haar rationeel oppermachtig en verleent haar het arrogante gevoel van superioriteit – over andere soorten – die het nu ten toon spreidt. Aan die positie komt een einde zodra er een andere soort ontstaat die ook kan nadenken – en dat kan uitdragen. Het is misschien niet voor iedereen een geruststelling dat we nu met ons allen hard bezig zijn deze soort te creëren. Enter: De Singulariteit (Kurzweil).
Tolerantie binnen een soort is één ding. Tolerantie over de soortgrens heen is iets anders. Ik moet daar zelf ook wel een beetje van slikken. In ieder geval moet ik me hier eens grondig in gaan verdiepen. Ik maak de singulariteit misschien wel of niet mee; mijn kinderen en mijn kinds kinderen in elk geval wel. Dat verplicht opa om tegen die tijd minstens een goed verhaal te hebben.
