De Volkskrant op maandagmorgen 9 december, meldt mij dat “nazi-memorabilia” vanaf vandaag niet meer te koop zijn op Marktplaats. Op zich is daar heel wat over af te discussiëren, maar dat is niet wat me als eerste te binnen schiet. Wat dat wel doet is de koeïgheid die van het artikel afspettert; althans, voor de liefhebbers.
Ik kijk naar de foto en zoek naar typische nazi-spullen. Die zie ik hier namelijk niet echt. Wat zie ik wel? Een paar laarzen die niet specifiek door nazi’s gedragen werden maar door allerlei soldaten over de hele planeet en een volledig soldaten uniform waar een enkel SD embleem op genaaid zit. En ik zie wat postzegels. Die SD patch is op het eerste gezicht de enige echte verwijzing naar de nazi’s voor zover ik weet.
Het is een gemiste kans, denk ik dan. En veel (amateur)-historici die zich met de tweede wereldoorlog bezig houden zullen dat met me eens zijn. Het SD uniform werd dan wel gedragen door de staatsveiligheids-dienst van Hitler Duitsland, maar het was wel generiek. Hetzelfde uniform werd – zonder het SD embleem – gedragen door vrijwel elke veldsoldaat. En dat is het hem nu juist: die veldsoldaten waren niet zelden absoluut geen nazi’s.
De nationaal socialisten binnen het leger werden als politieke entiteit geparachuteerd toen Hitler de macht overnam in 1933. Kort daarna werden de SA knokploegen van Ernst Röhm opgenomen in het reguliere leger. Maar eigenlijk was de implementatie van de nationaal-socialistische politieke hiërarchie iets nieuws. De nazi’s hadden aparte dienstgraden en aparte uniformen. Die zagen er in hun poepbruine tenues met veel rood en goud uit als wat ze in Duitsland toentertijd ook al “Goldfasanen” noemden.
Goudfazanten dus, als in: veel gescheer, weinig wol. Om de een of andere vage reden is in Nederland de rang van” Obersturmbannführer (overste storm-beschermer)” het beste blijven hangen. Die wordt namelijk altijd geparafraseerd als er een nazi-lolletje wordt gemaakt. De normale aanduiding van dit SS-excuus voor een militaire rang is luitenant-kolonel.
Er is maar één reden waarom me dit überhaupt jeukt en dat is het aperte verschil dat er was tussen de Duitse soldaten en de nazi’s. De nazi’s werden ook in het leger, zelfs in de hoogste echelons, vaak met de nek aangekeken en de reguliere militair was niet per definitie een nationaal-socialist. Als die twee worden gelijkgeschakeld dan doet dat tekort aan het feit dat Duitsland voor een periode van zo’n 12 jaar gegijzeld is geweest door een misdadige politieke club. Iets wat in meerdere Europese landen rond die tijd het geval was. De zwarte bladzijde van het fascisme, in welke (afgewaterde*) vorm dan ook, treft ons Europeanen allemaal. En dat heeft verder niets met onze respectievelijke strijdkrachten te maken.
*) Volgens Benito Mussolini was het nationaal socialisme van Hitler maar een slap Teutoons aftrekseltje van het ware fascisme dat hij persoonlijk had uitgevonden en uitgedragen over Italië…
