Vroeger, toen alles beter was en de koude oorlog nog een echt levensbedreigende allure had, was de rationale achter het Sovjet-bedreigingsbevinden het feit dat de USSR lag ingesloten tussen NATO-lidstaten met een missie. Die missie werd na de val van het Warschaupact even iets anders – namelijk de dreiging van de Islam – maar nu is het militaire geschuifel op de globe weer bijna op het niveau van de jaren 1980.
Nieuw aan dit tijdperk is de “Double Whammy”. Het wachten is op een hippe hybride vijand, bijvoorbeeld die van de Russische moslim. Niet dat die echt heel erg nieuw is, want Tsjetsjenië was in die zin tijdens de jaren 1990 al ruim gesorteerd. Evenwel hebben de Turken alvast een voorsprong genomen als opmaat naar deze nieuwe vijand. Erdogan (moslim & Turk) schurkt gezellig tegen Poetin (instrumenteel-orthodox & Rus) aan, om zijn ondertussen penibele thuissituatie enige stevigheid te bieden.
Erdogan zit op een vulkaan. Hij is zijn autocratische positie langzaam aan het verliezen. Zijn overlevingstactiek, ongeveer gelijk aan die van Poetin, is minder effectief dan die van zijn Russische evenknie. Als ik de tekenen goed lees (en dat is wel eens zo) dan wordt door beide presidenten noest aan Erdogans consolidatie gewerkt. Daarbij wordt geen middel geschuwd, inclusief de plaatsing van Russische luchtafweersystemen op Turkse NAVO-bodem.
Veel betoog behoeft het niet: de militaire verstrengeling van NAVO en Warschaupact op Turkse bodem is op zijn minst curieus maar vooral ongewenst te noemen. Volgens de verwachtingen van Washington zou deze situatie het voor de Russen mogelijk maken om in te breken op de NAVO commando-infrastructuur. Rusland levert Turkije echt geen afweersysteem om hun te beschermen tegen Russische raketten, maar de snode plaatsing van actieve militaire Tech bij een niet-bondgenoot heeft als je het mij vraagt maar één doel: espionnage.
De V.S. denken er ook zo over en hebben daarom de levering van de F‑35 Joint Strike Fighter aan Turkije opgeschort. Ik moet het hem nageven; Trump is dan wel een randdebiel van de eerste (& tweede en derde en weet ik hoeveelste) orde, maar het besluit om vrind Erdogan buiten het supersonische spel te zetten lijkt me toch gerechtvaardigd. Je bent nu eenmaal lid van de NAVO, dan is het toch minstens eigenaardig om je speelgoed bij de vijand te kopen.
Geheel in lijn met het anti-Huawei beleid van de V.S. is onder andere om dezelfde reden besloten dat er geen Russisch materieel mag worden ingezet om NAVO grondgebied militair af te schermen. Als die Chinezen hun componenten kunnen voorzien van achterdeurtjes, dan kun je raden wat die Russen kunnen doen met hun systemen. Dat de Lockheeds van deze wereld daarmee een aardige kluif mislopen – evenals de Turkse binnenlandse Tech-industrie – is ondergeschikt aan de militaire veiligheid van de NAVO.
Speaking of which: het is aardig om de kaart hierboven eens goed te bekijken. Zichtbaar is hoe de NAVO steeds meer richting Moskou kruipt. Zelfs de Baltische staten zijn al lid geworden van “ons” bondgenootschap en het is geheel niet verwonderlijk dat Poetin haar hete adem begint te voelen. De deal met Turkije is daarom voor hem van groot strategisch belang. Als ik in zijn schoenen had gestaan dan had ik Erdogan ook mijn raketsystemen in de maag gesplitst, waarschijnlijk aangevuld met alles wat ik nog meer aan die knakker zou kunnen slijten.
