Ik kom per toeval een berichtje tegen dat de Duitse Tweede Wereldoorlog onderzeeër U‑168 door vissers is gevonden in de Javazee. Als het goed is op positie” 06.20S, 111.28E.” Al eerder tekende ik iets aan over een dergelijke vondst. Ik ben nu eenmaal van mening dat je zoiets moet eren, als het ware. En ik heb natuurlijk een zwak voor Duitse onderzeeërs.
Details: de U‑168 voer onder het bevel van Helmut Pich, die de “Versenkung” door de Nederlandse onderzeeër HrMs Zwaardvisch” op 6 oktober 1944 overigens heeft overleefd. Net zoals 26 van zijn mannen, maar helaas in tegenstelling tot 23 matrozen die in de U‑168 hun zeemansgraf vonden. Dat vertelt ons één ding en dat is dat de boot niet heel snel tot zinken werd gebracht met een gigantische explosie of door middel van een paar diepte-bommen. Want dan was de gehele bemanning omgekomen. U‑168 werd door kanonvuur en een enkel torpeedootje zo sterk beschadigd dat zij langzaam ten onder moet zijn gegaan. De 23 slachtoffers zijn waarschijnlijk gevallen bij de verdediging van hun schip of in wanhoop verdronken terwijl zij probeerden naar hun veiligheid te zwemmen.
Elke keer als dit soort berichten de kop opsteekt moet ik weer denken aan de bijzonder beklemmende en uiterst briljante (anti-)oorlogsfilm Das Boot uit 1981 van Wolfgang Petersen. De lange versie daarvan – 4,5 uur – heb ik denk ik al zo’n 20 keer gezien. Elke keer als ik iemand tegenkom die ook maar een spoor van romantische helden-ideeën over die Atlantische oorlog door de Grijze Wolven van Hitler heeft, die laat ik deze film zien; de korte versie welteverstaan. Meestal geneest dat de toeschouwer wel van alle waanideeën over de zeeoorlog.
Overigens is de term Grijze Wolven van Hitler niet helemaal correct. Het waren eigenlijk “Die Graue Wölfe”” van Dönitz, het marineopperhoofd van de duikbootdienst. En de bemanningen waren zelden nationaalsocialisten, evenmin als hun commandanten. Wat wel interessant is: waarom hebben de Turken hun ultra-rechtse serviceclub dan wel zo genoemd? Ik ga het ze niet vragen.
Wie een keer een boot van dit type – een” IXC/40 -” wil zien hoeft overigens niet naar de bodem van de Javazee te duiken, maar kan gaan kijken in het Engelse Birkenhead. Daar ligt er een op het droge. Nog interessanter is de U‑995, een type VII‑C, hét werkpaard van de Atlantische strijd tegen de geallieerde aanvoer-logistiek naar Engeland. Die ligt op het droge in het Duitse stadje Laboe, vlak bij Kiel en is van hetzelfde type als dat in de film Das Boot de hoofdrol speelt. Maar als ik zo ga beginnen dan is er nog wel een veel leukere en dat is de Das Boot filmset in de Bavaria Studio’s in München. Die is gedetailleerder dan alle echte onderzeeërs uit de Tweede Wereldoorlog-tijd die ik van binnen gezien heb en je kunt voor de lol nog wat geposeerde filmfotootjes van jezelf maken ook.
