Wat ze in de vorige eeuw niet is gelukt gaan de Duitsers misschien toch nog voor elkaar krijgen. Bondskanselier Angela Merkel bepleit op dit moment voor haar parlement een politiek samengaan van de landen in de Eurozone. En in tegenstelling tot de snode plannen die de heer Hitler in de jaren 1933 en verder had, is het nu wel degelijk een goed idee. Althans, dat vinden ik en met mij een heleboel economen, politici en echte denkers die het kunnen weten.
Het lijkt een vrij eenvoudige stelling te zijn waarin we verkeren. Europa komt niet uit haar financiële crisis als het geen korte metten maakt met de romantische sentimenten van autonomie van de lidstaten en een federale- en begrotingstechnisch centraal stuurbare entiteit van zichzelf maakt. Enter De Verenigde Staten van Europa.
Het heeft ook wel een mooie afkorting, zo’n Europa. U.S.E. in plaats van dat saaie U.S.A.. Alleen moeten we dat dan als Nederlanders wel mooi en netjes gaan uitspreken allemaal. Anders denken we Europa en zeggen we Amerika. Maar daar komen we wel uit. Het is een goede gelegenheid om onze notoire steenkolenuitspraak eens te verbeteren. Even fonetisch: het is dus JOE-ES-IE…!
Een opmerking die Merkel maakt is dat we nu eindelijk moeten doen wat we bij de vorming van de Eurozone hebben nagelaten. Het moet afgelopen zijn met de onafhankelijkheid die de lidstaten tot nu toe hebben genoten om hun begroting zelf te maken, deze schromelijk te overschrijden en zelfs te kunnen nalaten om de belastingen – zonder welke elke begroting een soort fantastisch griezelverhaal wordt – te innen. Ik zeg “eindelijk gerechtigheid!” Als we dit eerder hadden geregeld, dan hadden we nu niet met de gevolgen van die geweldige mediterrane “belastingdiscipline” en de tenenkrommende spilziekte van de noordelingen gezeten. Wat het laatste betreft stel ik vast dat er wel erg veel geld in de zakken van de ondernemers, de bankiers en de bestuurders is gevloeid, dat eigenlijk een sociaaldemocratisch gekleurde begroting mogelijk had moeten maken.
Als er één ding duidelijk is geworden in het langzaam zinkende Europa, dan is het wel dat monetaire eenheid en federaal gezag spijkerhard aan elkaar zitten. Wil je het laatste niet, dan moet je ook het eerste niet willen. Een tweede ding dat minstens even duidelijk is geworden, is het failliet van het neo-liberale economische denken en het daaruit voortvloeiende falen van de privatisering. Maar daarover heb ik voorlopig eventjes genoeg gezegd.*
Een leuke afmaker: wat wordt de nieuwe naam van een Federaal Europa? Ik heb geen bezwaar tegen Groot-Duitsland of Breed-Pruisen. Zelfs Beierse Federatie klinkt wel lekker zonnig, moet ik zeggen. Maar misschien is dat na de EK voetbalnederlaag van het Oranjeteam tegen de Duitse Stoottroepen van gisteren even geen opportuun voorstel. Dat doet me trouwens ergens aan denken: als we een federaal Europa hebben, hoe gaan dan die voetbaltoernooien er uit zien?
*) Het is nu eenmaal zo dat als ik dan geen Angry Young Man meer ben, maar opschuif in de richting van een Angry Old Man, ik mijn geklaag iets zal moeten temperen. Ik zou niet graag voor een oude zeur versleten willen worden.
