Als het aan de jongerenbeweging Exxpose ligt, dan wordt prostitutie in Nederland illegaal. Dat is op het moment nog niet zo, wat ooit de Zweedse actrice Sofia Helin – bekend van de serie Bron/Broen (The Bridge) – de uitspraak ontlokte dat ze dit voor een progressief land als Nederland erg vreemd vond. Ze deed dat in het programma “Jinek”.
Om de strafbaarstelling van het hoerenlopen voor elkaar te krijgen, heeft het jongerenplatform 40.000 handtekeningen verzameld om deze vervolgens als “burgerinitiatief” aan de Tweede Kamer te overhandigen. Op grond daarvan kan tegenwoordig wetgeving plaatsvinden. Ik heb begrepen dat de ChristenUnie het initiatief ondersteunt, stellend dat dit issue (ik parafraseer) “een van de moverende redenen was om überhaupt aan de coalitie deel te nemen.”
Op het eerste gezicht is het initiatief redelijk, omdat prostitutie vooral vrouwen kwetsbaar maakt door een hiërarchische verhouding tussen de geslachten te introduceren, waarbij (meestal) de man als “koning klant” seks afneemt van een “dienstbare” vrouw. Dit is een problematische verhouding, omdat de hoerenloper hiermee de vrouw letterlijk ondergeschikt maakt, en wel fysiek, maar ook (pseudo-) intiem. Vooral het eerste hoort eigenlijk alleen op een boerderij thuis, waar een boer zijn vee eveneens dwingt tot fysieke handelingen die het uit zichzelf nooit zou uitvoeren. In onze tijden, waarin de vrouw/man verhoudingen egalitair en solidair zouden moeten zijn, is dat buitengewoon onwenselijk en zelfs verwerpelijk.
Anderzijds introduceert het illegaal maken van een menselijke ondeugd gelijk een probleem: het issue verdwijnt ondergronds en komt daarmee buiten het zichtveld van de bovenwereld te liggen. Dit zorgt voor excessen en een markt voor notoire penose. Dat is het geval met de drugswereld en dat zal ook met de prostitutie gebeuren. Dat maakt de positie van de sekswerkende dames er niet beter op. Sterker nog, sinds het verbod op prostitutie in Zweden is het geweld tegen vrouwen toegenomen. (Human Rights Watch*)
Dus wat nu? Eigenlijk is het een simpel en complex verhaal tegelijk. De vergelijking met de drugshandel gaat ook hier op: er is een enorme stroom van cocaïne vanuit Zuid-Amerika naar het noorden en naar Europa. Waarom? Omdat er een markt voor is. Die markt kan alleen maar verdwijnen als de daarop afnemende individuen verdwijnen. Hoe doe je dat? Ik weet het niet, maar wellicht is een beleid in termen van volksgezondheid in dit geval nuttig. Met roken gebeurt dat ook, en ik begrijp dat het roken in ieder geval bij sommige generaties ook afneemt; net als alcohol drinken. Als de vraag naar cocaïne er niet zou zijn, dan zou ook de productie ervan en de handel erin niet bestaan.
Met andere woorden: de prostitutie kan worden uitgebannen door een mentaliteitsverandering onder potentiële klanten, i.c. mannen, die de vraag elimineert. Die mannen zouden beter aangeleerd moeten krijgen dat het kopen van seks iets is wat je echt niet kunt maken; net zoals geweld plegen tegen medemensen. Dat is een inzicht dat door de meeste mensen wordt gedeeld. Als prostitutie eenzelfde morele status zou hebben, dan zou een verbod ook zinnig zijn.
Mentaliteiten veranderen moeilijk en beleid voeren op een culturele indicator – wat de vrouw/man verhouding in wezen is – is een hachelijke zaak. Toch sta ik in principe achter een prostitutieverbod, omdat prostitutie een directe manier van onderdrukking is, van een in beginsel kwetsbare groep mensen in de samenleving. En onderdrukking van mensen is moreel verwerpelijk. In het aspect van de onderdrukking onderscheidt prostitutie zich van drugsgebruik.**
Om maar eens een open deur in te trappen: ik snap de roep om illegalisering van prostitutie, maar dat moet dan wel gepaard gaan met een nieuwe golf van (welhaast extreem) feminisme. Zo’n golf heeft er in de vorige decennia voor gezorgd dat de belabberde positie van de vrouw in de samenleving op de kaart werd gezet. Dat dit er nog niet toe heeft geleid dat deze positie ook echt gelijk is geworden aan die van de man, geeft goed aan hoe ingewikkeld het is om eeuwenoude gewoonten en sentimenten om te buigen naar iets wat voor een moderne natie maatschappelijk en moreel acceptabel is. Op de een of andere manier hoop ik zelf nog wel dat de algemene vooruitgang – met behulp van de nieuwe, democratische media – dit toch voor elkaar gaan krijgen.
*) … ik kan de bron hiervoor niet vinden op de HRW website…
**) Hierover valt aan te tekenen dat ook de internationale drugshandel in dat opzicht niet schuldvrij is. De slavernij in deze sector neemt toe en de arbeidsomstandigheden in XTC-laboratoria is levensgevaarlijk. Hier zou een totale legalisering beter werken dan het huidige verbod.
