Om nog maar even in stijl te blijven: De “Corriere della Sera” – ofwel de avondkoerier – meldt het curieuze feit dat Sicilië bijna failliet is onder het kopje:
“L’ ”«sos”» di Lo Bello: “«La Siciliaè quasi fallita: intervenga Monti”»”
Ofwel, “Het “«S.O.S.”» van Lo Bello: “«Sicilië is bijna failliet. Ingrijpen, Monti”»…” Wat een aansteller, die Lo Bello, denk ik, als ik zo’n noodkreet lees. Hopelijk houdt hij zijn lippen goed vet. Maar even zonder gekheid: iemand die Mario Monti vraagt te interveniëren in een bijna failliet Sicilië heeft een gaatje in zijn hoofd. En als het niet nu is, dan wel later, als de maffia met hem klaar is.
Op het plaatje is de strategische positie van Sicilië in de Middellandse Zee goed te zien. Vroeger heb ik me wel eens afgevraagd waarom dat eiland eigenlijk autonoom is binnen de staat Italië. Dat is” Friuli-Venezia Giulia ook wel, maar daar wordt tenminste nog gewerkt. Nu ik wat ouder ben en beter kaarten kan lezen is het me echter duidelijker geworden: Sicilië is een roversnest, ideaal geplaceerd midden tussen de handelsroutes die van Griekenland naar Gibraltar gaan en weer terug. En voor de helderheid: die rovers waren in de tijd van het grote geld – zo grofweg tussen 1500 en 1922 – voornamelijk de adellijke families van Habsburg en Bourbon en hun bastaard nakomelingen, die het eiland niet alleen als uitvalsbasis maar ook als inkomstenbron gebruikten.*
De geografische ligging schijnt te merken te zijn aan de lokale bevolking. Sicilianen zijn van nature wars van autoriteit en centraal gezag. Niet geheel verbazingwekkend is daar dus ook de maffia erg groot en machtig geworden. Vroeger moesten de lokale Dons – bij gebrek aan staatsaanwezigheid – ook de orde bewaren. Het heeft zich met de aaneensluiting van de regio’s in het huidige Italië door Garibaldi uiteindelijk vertaald in – momenteel – het grootste aantal ambtenaren per hoofd van de bevolking: 1 op de 18 bewoners op Sicilië is ambtenaar! Dat is zelfs voor Italië een enorme hoeveelheid. En dat op iets meer dan 5 miljoen bewoners. Het lijkt er bijna op dat de soldaten van de maffia één op één zijn opgenomen in het moderne bestuursapparaat.
Het klinkt wat maf misschien, maar daar heeft het post-Mussolini Italië toch een steekje laten vallen. Ten eerste heeft de maffia weer kunnen postvatten nadat Mussolini deze bijna geheel had uitgeroeid. Ten tweede hebben ze verzuimd degelijke landhervormingen door te voeren, waardoor grootgrondbezit er tot in deze tijd welig heeft kunnen tieren. Een abjecte armoede die tot ver in de jaren 60 van de vorige eeuw duurde was daarvan het trieste gevolg. Een betere criminelenmagneet kun je je niet voorstellen, dunkt me.
En dan nu maar klagen. Lo Bello verwacht het volgende Griekenland van Europa te worden. Arm, bankroet en zonder toekomst dus. Ik zeg: “dat krijg je ervan als je de tent zo tilt als ze daar gedaan hebben.” Hoe kan het nu dat ze op dat eilandje zo’n 30.000 boswachters en het zelfde aantal flexwerkers hebben? In totaal heeft Sicilië zo’n 270.000 ambtenaren. En ik weet precies hoe een rechtgesnaarde Italiaan zo’n positie gebruikt: namelijk als pre-pensioen. Dus ze hebben wel wat over zichzelf afgeroepen. En nu willen ze dat Monti ingrijpt? Op de een of andere manier kan ik me niet aan de indruk onttrekken genaaid te worden door Lo Bello’s noodkreet. Volgens mij zit er op Sicilië meer geld dan in heel Nederland.
Ik denk dat die Sicilianen iets creatiefs moeten gaan doen voor een speciaal soort toeristen. Een niche-markt aanboren, als het ware. Dat schijnt in Thailand ook goed te werken. Met al die geiten op dat eiland moet daar toch een mooie industrie van te maken zijn…?
*) Ze hebben daar dus ook nog wel” een appeltje te schillen met die Duitse en Franse uitknijpers en niet alleen met de grootgrondbezitter-dons waardoor ze al eeuwen worden uitgebuit.
